Doriana Metollari ka botuar së fundmi një libër me titull “G-Online”, që flet pikërisht për gazetarinë online. Metollari në një intervistë për gazetën “Tirana Observer” tregon se nga e mori këtë nisëm, kujt i shërben ky libër dhe cila është risia e tij. Duke qenë se tashmë gazetaria online shikohet si e ardhmja e gazetarisë, Metollari flet edhe për sfidat e kësaj gazetarie dhe vështirësitë që ajo ka. Aq më tepër që Metollari gazetarinë online e ka edhe fushën e saj, sepse ajo prej kohësh ka themeluar dhe drejton agjencinë e njohur të lajmeve online “Hermesnews”.

Nga se e morët nismën për të bërë një libër për gazetarinë online?

Libri flet për komunikimin online. Gazetaria online (G-Online) është një prej hapësirave të rëndësishme brenda librit, sepse është ajo çfarë stafi ynë bën çdo ditë. Kisha kohë që e bluaja, por nuk është se kisha vendosur të publikoja ndonjë gjë, thjesht kisha grumbulluar. Vendimi për ta bërë publik erdhi pasi e pashë se u duhej njerëzve një pjesë e gjithë asaj.

Cila është risia?

Shiko, në gazetarinë online e vërteta zhvendoset, nga ne tek publiku dhe këtë gjë duhet ta pranojmë. Shiko çfarë ndodh: Para disa viteve lexuesit nuk para shkruanin, nëse u kërkoje ta bënin, (disave) ishin gati për ta bërë vetëm nëpërmjet pagesës dhe në të njëjtën kohë kjo gjë nuk ndodhte me lexuesit e huaj. Pse? Në fillim menduam se shqiptarët janë shumë pak të përfshirë në të përditshmen e tyre,por u gabuam. Kultivuam pak durim dhe e morëm rezultate të tjera. Tani dimë se nëse u jep skenën, lexuesit janë gati të jenë aktiv brenda saj dhe më pëlqen. Na u desh të këmbëngulnim dhe të prisnim sigurisht. Ndoqëm të njëjtën filozofi pune, kemi bërë tentativa pas tentativave dhe kur flisja me kolegët e mi për këtë, ata gjithmonë mendonin se ndërtimi i një gazete online bëhet mbi bazën e një fondi, me bashkëpunëtorë që paguhen sepse lodhen së shkruari dhe pse (megjithë respektin për ta) mbase nuk thonin ndonjë gjë më tepër. Ne i thamë ‘jo’ kësaj praktike, nuk ishte mënyra sesi e shikonim gazetarinë online, as eimja dhe as e Edit. Jo domosdoshmërisht duhet të ekzistonte kjo praktikë. Bëmë zgjedhje tjetër. Donim të krijonim një gazetari participative (që në libër ka një kapitull të tërë). Pse? E thjeshtë, sot mediat janë bërë vegël që“të tjerë” i përdorin për interesa. Nuk është e re kjo gjë, lajmi i mirë është se “ata” nuk mund të kontrollojnë gjithçka. Dhe këtë mjet demokratik të të bërit gazetari, shqiptarët po e përdorin. Unë ju dhashë pak teori, shumëçka duhet ta gjejnë vetë, të përpiqen të lodhen dhe ta bëjnë. Online kemi arritur tek lexues që kanë qenë gati të denoncojnë fakte, që kur ua kam kërkuar politikanëve kanë heshtur. Kjo është fuqia e opinionit publik. Ata nuk e kanë ditur deri tani, sepse e kanë prekur pak me dorë dhe mbase kanë besuar pak. Puna jonë (e gazetarëve) është verifikim dhe publikim online, që do të thotë përfshirje e sa me shumë lexuesve në artikuj.

Cila është e veçanta e librit dhe pse një lexues duhet ta lexojë një ditë?

E veçanta është se është shkruar sipas mënyrës sime. Është i thjeshtë, baza e komunikimit online. Në edicionet e tjera do të ketë gjëra më të thelluara dhe më të vështira kuptohet. Nuk kam kërkuar një njeri që të më thotë bëje kështu e ashtu. Kam shkruar siç e kam ndjerë. Është një bisedë e drejtpërdrejte me lexuesit, pa i imponuar asgjë. Ka koncepte, histori, analiza. Ua këshilloj sidomos të rinjve, por jo vetëm. Të rinjtë, studentët, kanë një dritare më shumë. Pastaj le të thellohen me tej. Po të isha në vend të tyre unë do e bëja.

Duke qenë se ju drejtoni një agjenci të suksesshme online, ka Doriana ndonjë “recetë” të sajën?

Ne do të vazhdojmë të ecim në këtë rrugë. Vazhdojmë të jemi në kontakt më të rejat e teknologjisë, sepse për një gazetar online është një prej atyre dhjetë gjërave (që unë i kam përmendur në libër) të cilat duhet gjithmonë t’i ketë parasysh. Do të vazhdojmë të jemi afër njerëzve, dmth t’ua bëjmë të ditur prezencën tonë, kjo mjafton që ata të marrin pjesë. Shqiptarët nuk janë indiferent, indiferent janë politikanët, indiferent ndaj problemeve reale që kanë njerëzit. Shqiptarëve ende nuk u është dhënë mundësia të bëhen protagonist, sepse deri nuk kanë patur besim. Prandaj them se nuk ka recetë, është eksplorim, por nëse kapesh pas principeve, dhe jo emocioneve të çastit gjërat ndryshojnë. Ne kultivojmë ndjenjën e lirisë brenda lexuesve. Askush nuk mund të censurohet sepse mendon të kundërtën. Kjo ndodh në diktaturë, në demokraci pranon të kundërtën e asaj qe mendoj unë dhe reflektoj nëse gjykoj se ia vlen. Liria fillon nga baza, është edukim. Por nuk kam ndërmend të nxjerr vlerat e vërteta që ka. Nëse shqiptarët presin që lirinë t’ua japin politikanët kanë gabuar që në nisje. Është pjesëmarrje, debat, informim, njohje. Njohja është baza. Qytetarët duhet të zgjohen më të interesuar për mediat online dhe të investojnë tek ato.

Duke pare evoluimin e ‘citizen journalism’, çfarë do të ndodhe me gazetarët një ditë?

Çfarë do të ndodhë me qeveritë një ditë? A do të ekzistojnë më sipas këtij modeli që ne njohim apo do të qeverisemi nga bankat? Shikoni Europën tonë, po qeveriset nga bankat. Por ti kthehemi pyetjes. Me siguri që koncepti i sotëm i reporterit po ndryshon, dhe filozofia e të bërit gazetari po ndryshon. Interneti po ndryshon filozofinë e gazetarisë. Nuk besoj se do ekzistojnë me gazetat version letër. As televizionet. Këtë e kane kuptuar shume gjigante mediatike në Amerikë. Dhe përshtypja ime është se pa televizion jetohet shumë më mirë të paktën për atë pjesë që jep efekt të kundërt me atë çfarë ju duhet njerëzve. Informim pasiv para tij, programe qe i mbyllin njerëzit brenda mureve, sidomos telefilmat qe krijojnë mite që për njerëzit normal, janë të paarritshëm, po le ta themi me sinqeritet, mitet televizive dhe për vete veten e tyre janë shumë të rremë. Le t’i kthehemi vlerave, le t’i kthehemi gjërave që na duhen me të vërtetë. Ne nuk morëm një model nga Italia, dhe e sollëm në Shqipëri, pa studiuar terrenin shqiptar.

A do të ndodhë shpejt kjo?

Është një proces që ka nisur në Shqipëri, Hermesi është një mjet, por jo i vetëm. Në Shqipëri ka gazeta të tjera online më filozofi të tjera por që po kultivojnë informimin online. Duhet të jemi të vetëdijshëm që nuk do të ketë një fund, do të ketë ndalesa, do të ketë arritje te reja. Editoret online janë të gjithë mjete, mediat sociale, janë po ashtu,gazetat vetjake (Twitter) po ashtu, po përdoren nga liderë, Forumet, janë të gjitha mjete. Në universin e internetit me motorë gjigantë kërkimi si Google janë pika uji në det, pra duhet të jemi të vetëdijshëm se gjëja e parë që duhet bërë është të mësojmë sesi të jemi prezent Brenda tij pra të kërkojmë online kanë marrë disa faqe të librit dhe kjo. Ajo që unë e përjashtoj kategorish është ideja që shqiptarët kanë për veten. Ata nuk janë pjesë e izoluar e pjesën tjetër të botës, asgjë nuk është e izoluar dhe çdo vendim ka pasojat rreth tij. Ndryshimin e bëjnë njerëzit dhe jo grindjet banale të politikës, qe nuk bien dakord as për interesat e 3 milion shqiptareve. Kur secili të jetë i ndërgjegjësuar për fuqinë që ka të qenurit aktiv brenda komunitetit, medias, shoqërisë, do te jene të vetëdijshëm se po ndërton demokracinë dhe kur qytetaret te marrin vetëdije për këtë nuk ua heq dot askush.

Tregu i mediave online gjithsesi është i vështirë…

Do të jetë derisa editorët të punojnë nëpërmjet skemave të vjetra, por tek e fundit të rejat kërkojnë kohë dhe pak kush është i predispozuar të presë. Lexuesit, flas lexues që kanë vlerësuar atë çfarë u kemi dhënë, më kanë shkruar duke thënë qe duan te kontribuojnë nga ana financiare brenda gazetës. Nuk është rast i rrallë, flas për lexues shqiptarë jo te huaj. Është fantastike kur shikon sesi bota ndryshon para syve te tu, dhe ajo për të cilën ke punuar, fillon e bën efektin e saj të marketingut social. Njerëzit duhet të jenë partner me gazetën, anëtare ku marrin pjese me propozime etj, etj. Ndryshimi ndodh kur fillon e mendon ndryshe, ndryshe jo.

Botuar në gazetën Tirana Observer, 21 nëntor 2012. Titulli i shkrimit në origjinal: “Doriana Metollari: Ja pse e botova librin për gazetarinë online”.